دیسپارونیا یا رابطه جنسی دردناک، اصطلاحی برای تعریف درد مکرر در ناحیه تناسلی یا لگن در حین رابطه جنسی است. این درد دارای شدت های مختلفی است و می تواند قبل، در حین یا بعد از مقاربت جنسی رخ دهد. رابطه جنسی دردناک هم در مردان هم و زنان رخ می دهد، اما بروز آن در زنان بیشتر است. این مشکل دلایل احتمالی زیادی دارد اما قابل درمان است. در این آنچه، من پریسا حسینی، به بررسی دیسپارونیا یا رابطه جنسی دردناک می پردازم.
چه عواملی منجر به دیسپارونیا می شود؟
چندین بیماری می تواند عامل ایجاد دیسپارونیا باشد. در برخی از زنان، نشانه ای از یک مشکل جسمی است اما در برخی دیگر می تواند نشانه ی یه مشکل عاطفی تاثیر گذار باشد. دلایل شایع جسمی دیسپارونیا شامل موارد زیر هستند.
- خشکی واژن در دوران یائسگی، زایمان، شیردهی، دارودرمانی و تحریک خیلی کم، قبل از رابطه جنسی
- اختلالات پوستی که باعث زخم، ترک، خارش یا سوزش می شود
- عفونت، مانند عفونت های مخمر یا مجاری ادراری (UTI)
- آسیب یا ضربه ناشی از زایمان، تصادف، اپیزیوتومی، برداشتن رحم یا جراحی لگن
- ولوودینیا، یا درد در ناحیه ولوو
- واژینیت یا التهاب واژن
- واژینیسموس یا سفت شدن خود به خود عضلات دیواره واژن
- آندومتریوز
- التهاب مثانه
- بیماری التهابی لگن (PID)
- فیبروئید رحم
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- پرتودرمانی و شیمی درمانی
عواملی که میل جنسی و توانایی تحریک شدن فرد را کاهش می دهند نیز می توانند باعث دیسپارونیا شوند. این عوامل عبارتند از:
- استرس می تواند منجر به سفت شدن عضلات کف لگن شود
- ترس یا شرم در رابطه جنسی
- بدانگاری در مورد بدن خود
- داروهایی مانند قرص های جلوگیری از بارداری
- مشکلات در رابطه زناشویی
- بیماری هایی مانند سرطان، آرتروز، دیابت و بیماری تیروئید
- سابقه سو استفاده جنسی یا تجاوز جنسی
علائم دیسپارونیا یا رابطه جنسی دردناک چیست؟
رابطه جنسی دردناک ممکن است در افراد متفاوت باشد و درد ممکن است در این نواحی همراه با این موارد رخ دهد:
- درد در واژن، مجرای ادرار یا مثانه
- درد زمان دخول
- در حین رابطه یا بعد از آن
- ورود آلت تناسلی به اعماق لگن
- بعد از مقاربت بدون درد
- استفاده از تامپون
- سوزش، خارش یا درد
- احساس درد، شبیه دردهای قاعدگی
چه کسی در معرض دیسپارونیا یا رابطه جنسی دردناک است؟
هم زنان و هم مردان رابطه جنسی دردناک را تجربه می کنند، اما این وضعیت در زنان بیشتر مشاهده می شود. دیسپارونیا یکی از رایج ترین مشکلات در زنان یائسه است. حدود 75 درصد از زنان در برخی از زمان ها رابطه جنسی دردناک را تجربه می کنند و تحت تاثیر موارد زیر می تواند شدید تر شود.
- داروهایی که منجر به خشکی واژن می شوند
- عفونت ویروسی یا باکتریایی
- یائسگی
دیسپارونیا چگونه تشخیص داده می شود؟
آزمایش و بررسی ها به پزشکان کمک می کند تا دیسپارونیا را شناسایی و تشخیص دهند. معاینه لگن نیز در تشخیص شایع است. در طی این روش، پزشک برای بررسی علائم زیر، ناحیه خارجی و داخلی لگن را بررسی می کند:
- خشکی
- التهاب یا عفونت
- مشکلات آناتومیکی
- زگیل ناحیه تناسلی
- جای زخم
- توده های غیر عادی
- آندومتریوز
- حساسیت
برای معاینه داخلی نیاز به اسپکولوم( دستگاهی که برای مشاهده واژن در طی آزمایش پاپ اسمیر مورد استفاده قرار می گیرد )است. پزشک شما همچنین ممکن است از یک سواب برای فشار اندک به مناطق مختلف واژن استفاده می کند که به تعیین محل درد کمک خواهد کرد . معاینات اولیه ممکن است پزشک را به برسی های زیرسوق دهد.
- سونوگرافی لگن
- بررسی وجود باکتری یا عفونت مخمر
- آزمایش ادرار
- آزمایش آلرژی
- مشاوره برای تعیین وجود دلایل عاطفی
دیسپارونیا چگونه درمان می شود؟
دارودرمانی
درمان دیسپارونیا بر اساس علت این بیماری انجام می شود. اگر درد شما ناشی از عفونت یا بیماری زمینه ای باشد ، پزشک ممکن است آن را با موارد زیر درمان کند:
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضد قارچ
- کورتیکواستروئیدهای موضعی یا تزریقی
اگر یک دارو به صورت طولانی مدت، باعث خشکی واژن شود، پزشک ممکن است نسخه شما را تغییر دهد. استفاده از داروهای جایگزین می تواند درد را کاهش دهد. سطح پایین استروژن در برخی از زنان باعث دیسپارونیا می شود. قرص، کرم یا حلقه قابل تجویز، می تواند دوز منظم و کمی استروژن را به واژن منتقل کند.
درمان های خانگی
درمان های خانگی زیر می توانند رابطه جنسی دردناک را کاهش دهند:
- از روان کننده های محلول در آب(لوبریکانت) استفاده کنید.
- هنگامی که شما و همسرتان در آرامش هستید، رابطه جنسی برقرار کنید.
- در مورد درد خود با همسرتان صحبت کنید.
- مثانه خود را قبل از رابطه جنسی خالی کنید.
- قبل از رابطه جنسی حمام آب گرم بگیرید.
- قبل از رابطه جنسی از داروهای مسکن استفاده کنید.
- برای آرام شدن سوزش بعد از رابطه جنسی ، یک کیسه یخ در ناجیه ولوو قرار دهید
جلوگیری از بروز دیسپارونیا
هیچ پیشگیری خاصی برای دیسپارونیا وجود ندارد. اما شما می توانید موارد زیر را برای کاهش خطر درد در هنگام مقاربت انجام دهید:
- بعد از زایمان، حداقل شش هفته از رابطه جنسی بپرهیزید.
- در صورت مشکل خشکی واژن، از روان کننده محلول در آب استفاده کنید.
- بهداشت را رعایت کنید.
- با استفاده از کاندوم یا موارد دیگر از بروز بیماریهای مقاربتی (STD) جلوگیری کنید.
هشدار جدی: مقالاتی که در آنچه منتشر می شوند صرفا جهت آگاهی شما و آموزش در مورد موضوع مربوطه می باشد و در صورت بروز مشکل نباید به عنوان مرجع تصمیم گیری شما در نظر گرفته شود و مراجعه به پزشک متخصص الزامی می باشد
